Het Pad van Transformatie of het "systeem" van spirituele beoefening
In de werkelijkheid is er een fundamenteel principe werkzaam: de wet van het afhankelijk ontstaan. Pratitya samutpada in het Pali. Door gebruik te maken van deze wet kunnen we onszelf en de wereld transformeren. Deze wet opereert op verschillende niveaus die van lager naar hoger gaan en niet los van elkaar staan. Buddhagosha (boeddhistische commentator) spreekt over niyamas, niveaus van verbanden tussen verschijnselen binnen het algemene principe van het afhankelijk ontstaan.
De 5 niyamas kunnen geklasseerd worden volgens wetmatigheden die plaatsvinden op het fysische, anorganische niveau, op het niveau van levende organismen, het vegetatieve, op het niveau van alle organismen met zintuiglijke perceptie, het dierenrijk, het vierde niveau is dat van kamma, waar een wezen zelfbewustzijn ontwikkelt en de relatie kan zien tussen wat hij of zij doet en de effecten daarvan en kan zien welke condities daaraan ten grondslag liggen. Het vijfde niveau, dat van Dhamma-niyama, omvat die geconditioneerde processen waardoor Boeddhas opstaan.
Het Ontwaken of Boeddhaschap is dus niet zomaar willekeurig. Het ontstaat door het opzetten van een reeks condities waarbij elke volgende conditie voortkomt uit de vorige. Iemand bereikt het Ontwaken door de wetmatigheden eigen aan de realiteit te verkennen. Het vermogen tot Ontwaken maakt deel uit van de aard van het universum. Eens we de aard van de werkelijkheid volledig begrepen hebben als zijnde de wet van afhankelijk ontstaan en hiervan ook diep overtuigd zijn, er een immens groot vertrouwen in hebben, brengen we onszelf op één lijn met die wetmatigheden die ons naar bevrijding leiden. Er is dus een progressieve tendens in de werkelijkheid, met name in de vorm van kamma-niyama en dhamma-niyama. Als we de Dharma volhartig willen beoefenen dan zullen we ons erop richten die condities tot stand te brengen die ons van het ene niveau naar het andere brengen.
De methode hierbij is het systeem van meditatie volgen dat werkt met alle 5 niyamas en eigenlijk veel meer is dan enkel een systeem van meditatie. Het is een systeem van het spirituele leven waarbij de condities die leiden naar bevrijding - volgens de wetmatigheid van het afhankelijk ontstaan - ontwikkeld worden.
1. Stadium van Integratie
Dit gaat over het gewaarzijn van processen op het fysische en biologische niveau en het niveau van zintuiglijke perceptie. Het gaat over het elementair gewaarzijn van het lichaam, over zorg dragen voor ons lichaam, over elementaire gezondheid. Het gaat ook over het ons bewust worden van onze instincten en condities die onze elementaire mentale make-up uitmaken. Invloed van familie, omgeving, cultuur. In het reine komen met onze eigen natuur en conditionering (achtergrond, jeugdervaringen, karaktervorm) is een groot deel van het beginnende spirituele leven. We moeten onszelf van hieruit kennen om karmisch verantwoordelijk te zijn zodat we op een vaardige wijze kunnen handelen rekening houdend met wie we zijn.
2. Stadium van Positieve Emotie of Vaardige Intentie
Dit stadium werkt in het bijzonder binnen de kamma-niyama. Hiermee wordt het ethisch handelen bedoeld dat steeds vaardiger wordt voor onszelf en anderen door het volgen en beoefenen van de ethische richtlijnen. In meditatie worden heel bewust vaardige mentale staten gecultiveerd zoals in de metta bhavana. Positieve emotie of vaardige intentie wordt ook gestimuleerd in communicatie en in de context van vriendschap, specifiek in de sangha. Onze inspanningen op het vlak van ethiek en meditatie zullen geleidelijk vruchten afwerpen onder de wetten van karma. er ontstaat meer tevredenheid, meer zelfvertrouwen, meer harmonie, een grotere esthetische gevoeligheid .. Het idee van een zelf is essentieel wanneer we met de progressieve trend in de kamma-niyama willen werken maar naarmate we dit stadium van Positieve Emotie of Vaardige Intentie meer oefenen wordt deze notie van een zelf flexibeler en als het ware meevoelend opgenomen in de grotere wereld rond ons.
3. Stadium van Spirituele Dood
We moeten afstand nemen van de illusie van een onafhankelijk zelf als de dhamma-niyama zich in ons wil manifesteren. Dit is de taak van het stadium van Spirituele Dood. Door verschillende beoefeningen zien we bewust door onze zelfidentiteit heen en geven dit op. Wanneer we een voldoende verfijnd en sensitief bewustzijn hebben ontwikkeld door het opzetten van condities onder de kamma-niyama dan creëert dit loslaten van een vaststaande zelfidentiteit de ruimte waarbinnen de dhamma-niyama spontaan doorheen ons kan werken.
4. Stadium van Spirituele Wedergeboorte
Dit stadium leert ons te rusten in de dhamma niyama als datgene wat zich ontplooit eenmaal we onze gehechtheid aan de illusie van het zelf hebben opgegeven. We laten een nieuwe boven onszelf uitstijgende kracht door ons werken die niet meer exclusief op het zelf gericht is. De meest effectieve beoefeningen hier zijn degene die de wereld van de archetypische verbeelding binnengaan , bijvoorbeeld de visualisatie van Boeddhas en Bodhisattvas. Deze archetypische figuren die de dhamma niyama belichamen voeden ons om ons verder te bewegen binnen de werkelijkheid die leidt tot het Ontwaken en verder.
5. Het Stadium van Niet Oefenen
Men kan over dit stadium - dat gebruikt kan worden in elk voorgaand stadium - spreken als het stadium dat toestaat dat de evolutionaire of transformatieve tendens in ons zich heel spontaan ontvouwt, zonder enige inspanning om iets te bewerkstelligen.De inspanning hier is net aandachtig blijven voor het proces in de eigen geest met een diep vertrouwen in de progressieve tendens in de werkelijkheid naarmate men deze in zichzelf voelt.
