De resultaten van tijdelijke natuur in Nederland, 10 jaar, 50 terreinen & 3800 hectare later.
In 2009 werd de eerste ontheffing Tijdelijke Natuur afgegeven in Nederland. Ondertussen zijn we 10 jaar later en is er maar één conclusie: Tijdelijke Natuur werkt. Tijdelijke natuur werd gerealiseerd op ruim 50 terreinen, gezamenlijk goed voor bijna 3800 hectare.
Het juridische instrument tijdelijke natuur verkleint risico’s voor ontwikkelaars, en biedt ruimte aan de natuur in Nederland.
Tijdelijke Natuur ontstaat spontaan als wordt afgezien van natuurwerend beheer. De grondeigenaar heeft vooraf juridische toestemming geregeld om deze natuur op een later tijdstip te mogen verwijderen. Het is een heel mooi voorbeeld waarbij samenwerking tussen overheden, natuurorganisaties en bedrijven winst oplevert voor iedereen.
Ruim tien jaar geleden verschenen er in Nederland in de media regelmatig berichten over bouwprojecten die stil moesten worden gelegd vanwege streng beschermde soorten als zeggekorfslakken, zandhagedissen of rugstreeppadden. Het meest verontwaardigd was men als een streng beschermde soort zich vestigde op een plek waar de werkzaamheden al waren begonnen. Voor dit probleem werd een oplossing gevonden in Nederland: de ontheffing voor tijdelijke natuur. Het duurde een paar jaar om het concept te vertalen van idee in beleid.
Men onderzocht of het concept juridisch mogelijk was in relatie tot Europese natuurbescherming. Ook werd ingeschat of het in alle gevallen positief zou zijn voor de natuur. Nadat alle zorgen waren weggenomen is er in Nederland een Beleidslijn Tijdelijke Natuur opgesteld, en vervolgens gezocht naar een initiatiefnemer die als eerste een ontheffing zou willen aanvragen. Dat werd Port of Amsterdam. Ondertussen is er in de haven van Amsterdam veel ervaring opgedaan met het aanleggen en opruimen van Tijdelijke Natuur.
In 2017 werd de Stichting Tijdelijke Natuur opgericht door LandschappenNL, De Vlinderstichting en Port of Amsterdam, met steun van een groot aantal partijen en met als doel de toepassing verder te vergroten. Hank Bartelink (voorzitter van de stichting en directeur van LandschappenNL):
“Het is ongelooflijk motiverend om te zien hoe mensen die weinig hebben met natuur enthousiast worden en hun best doen een deel van de tijdelijke winst permanent vast te houden.”
Nu, 10 jaar later, blijkt Tijdelijke Natuur een succes!
Initiatiefnemers (ontwikkelaars, havenbedrijven, gemeenten, Rijkswaterstaat) gebruiken het. Provincies namen het op in hun beleid. Verschillende studies tonen aan dat verschillende dieren en planten baat hebben bij Tijdelijke Natuur.
De resultaten uit Nederland zijn na te lezen in het rapport '10 jaar Tijdelijke Natuur. 50 terreinen en 3800 hectare verder' (pdf: 4,3 MB).
Tijdelijke natuur in Vlaanderen
Hetzelfde principe werd in 2017 ook in Vlaanderen gelanceerd.
Ondertussen zijn er 3 vergunningen tijdelijke natuur in Vlaanderen uitgereikt. De bedrijfsterreinen van Philips in Turnhout kregen in 2017 de primeur en ondertussen hebben ook 2 ontginningssites een vergunning tijdelijke natuur in handen.
Naast ontginners zijn ook projectontwikkelaars gebaat met een vergunning tijdelijke natuur.
In Vlaanderen liggen tienduizenden hectares bouwgrond vaak jarenlang braak. Het braakliggende terrein ontwikkelt in afwachting van een definitieve bestemming vaak spontaan tot natuur waar zich dan beschermde soorten kunnen vestigen.
Tijdelijke natuur kan hier een win-win zijn voor zowel de projectontwikkelaar, de buurt als de natuur. Meer info over tijdelijke natuur kan u bekomen via http://www.corridor.land/tijdelijke-natuur/
(bron: naturetoday.com, corridor.land)